De man die theater (her)uitvond

Sommige mensen verdwijnen in de geschiedenisboeken. Aan ons om ze er nu en dan weer uit te halen! Theater zoals het vandaag wordt gespeeld kan zeer traditioneel of zeer experimenteel zijn, maar enkele aspecten lijken voor de moderne mens pure logica. Neem nu bijvoorbeeld het eenvoudige gegeven dat acteurs zich in één gedeelte van de ruimte bevinden, en het publiek in een ander.

Maar het was pas toen David Garrick (acteur, schrijver en theaterproducent uit de 18e eeuw) zich ermee begon te bemoeien, dat toeschouwers van het podium werden gebannen. Hij wilde het publiek opvoeden. Toen David besliste de praktijk af te schaffen dat klanten na de pauze voor de helft van de prijs binnenkwamen, veroorzaakte dat zelfs rellen. Hij verplichtte repetities voor acteurs en zorgde ervoor dat de belichting niet meer zo zichtbaar was. Hij was een visionair, die bijvoorbeeld ook potentieel zag in de werken van een zekere William Shakespeare. Door zijn lobbywerk konden diens toneelstukken hun plek opeisen in de Britse literatuurgeschiedenis.

Ook als acteur heeft hij zijn sporen nagelaten. Toneelspelen betekende in zijn tijd vooral ’teksten op een zo bombastisch mogelijke manier declameren’. David Garrick bracht met zijn performances natuurlijkheid, inleving en nuance in zijn personages. Hij ging in interactie met zijn medeacteurs en probeerde zijn publiek te raken met herkenbare emoties. Over David Garrick werd er verbaasd geschreven: “Hij acteert zelfs wanneer hij niet aan het acteren is.” Dit was zo’n revolutie in die tijd, dat mensen zich zelfs afvroegen of hij écht kwaad of verliefd was wanneer hij boosheid of romantiek speelde in een personage. Dankzij zijn performances werd theater als kunstvorm terug modieus en populair.